Counsòudo
Equisetum ramosissimum
Equisetaceae
Àutri noum : Coussòudo, Erbo-de-la veissello, Fretadou, Penche, Torco.
Nom en français : Prêle ramifiée.
Descripcioun :La counsòudo, vo cassòudo en roudanen, es uno planto tras que coumuno dins mant'un relarg. Èi proun chanjadisso dins soun biais d'èstre. Se recounèis majamen, s'es en espigo, à sa pouncho que l'acabo ; pamens li dènt di guèno soun toujour acabado pèr uno longo pouncho en fiéu quouro soun jouino (fotò), acò pòu pas engana.
Usanço :H. Chastel : "Èro pèr faire lei coussoundoun, lou cause que tordian, que n'en fasian un nous coum'acò... E se vendié en espiçarié encaro ! Nautre n'avian eici. Alor n'en fasian la veisselo. Èro rugous acò" (O. Madon, op.cit. p. 144). E peréu, J. Delaunay :"Acò fai briha li couire, amé de lissiéu" (ibid.). Èi peréu uno planto vertuouso (vèire çai souto).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 à 150 cm
Fueio : ges
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Equisetum
Famiho : Equisetaceae
Ordre : Equisetales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Ribiero
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutroupicalo
Ref. sc. : Equisetum ramosissimum Desf., 1799
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753